Di tích Tân_Kỳ

Theokết quả khảo sát, quy hoạch và xếp loại của ngành Văn hóa thông tin, hiện tạiTân Kỳ có 17 di tích lịch sử văn hóa và danh thắng. Trong đó, có 01 di tích cấpquốc gia, 01 di tích cấp tỉnh và 15 di tích cấp huyện

Sovới một số huyện, thành khác trong tỉnh thì số lượng di tích lịch sử văn hóa,danh thắng ở Tân Kỳ hết sức khiêm tốn. Đình làng Sen nay thuộc xã Nghĩa Đồng,có giá trị lịch sử, văn hóa lớn khi nghiên cứu về đời sống của nhân dân làng xãở Tân Kỳ trước đây. Sự xuất hiện của đình làng Sen cho biết ít nhiều về mốiliên hệ giữa các làng xã ở Tân Kỳ với các làng xã ở Quỳnh Lưu, Yên  Thành, Đô Lương,… mà các nhà nghiên cứu vẫnthường gọi là văn hóa làng xã ở một huyện miền núi. Đáng tiếc, cho đến nay, việcnghiên cứu về những giá trị văn hóa truyền thống của cư dân làng xã ở Tân Kỳđang hết sức khiêm tốn, cần có sự vào cuộc của nhiều nhà nghiên cứu sử học, dântộc học, khảo cổ học, xã hội học, văn hóa dân gian,… để phục dựng lại bức tranhlàng xã ở vùng đất này.

Cùngvới thời gian huyền thoại về tuyến đường Trường Sơn (đường Hồ Chí Minh ngàynay) đang thực sự trở thành một đề tài nghiên cứu hấp dẫn đối với nhiều nhànghiên cứu khoa học lịch sử. Đây cũng là một trong những nội dung có ý nghĩahết sức đặc biệt để giáo dục tinh thần yêu nước, tự hào về truyền thống của chaanh trong những năm tháng chiến tranh chống Mỹ ác liệt, gian khổ, đầy hy sinh.Cột mộc số 0 ở thị trấn Lạt đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa quốc giavà thực sự là một điểm đến đầy hấp dẫn, thú vị đối với du khách trong và ngoàinước. Điểm mốc lịch sử này chính là sự khởi đầu cho một Tuor du lịch đầy thú vịvà hấp dẫn với các di tích: Cột mốc số  0ở Tân Kỳ - dốc Truông Bồn với huyền thoại về các nữ thanh niên xung phong ở ĐôLương - phà Nam Đàn -  Ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh),v.v… Nếu biết phát huy Tuor du lịch này sẽ hội đủ 3 yếu tố: Du lịchsinh thái - Du lịch lịch sử  văn hóa - Dulịch tâm linh. Nếu mở ra hướng bắc có di tích khảo cổ nổi tiếng ở làng Vạc(Nghĩa Đàn). Trên tuyến du lịch đó, du khách có thể hiểu thêm về thời kỳ vănhóa Đông Sơn, ngắm nhìn núi non hùng vĩ, thơ mộng, nhớ về nơi khởi đầu cho mộttuyến đường huyền thoại, thắp hương tại đền thờ Uy minh vương Lý Nhật Quang ởQuả Sơn (Đô Lương) một trong bốn đền thờ thiêng nhất ở Nghệ Tĩnh, nghiêng mìnhtrước sự hy sinh của các thanh niên xung phong ở Truông Bồn, về Nam Đàn thămđền thờ vua Mai, nhà lưu niệm chí sĩ Phan Bội Châu và quê hương của Chủ tịch HồChí Minh,v.v…

Dọctheo tuyến đường Hồ Chí Minh, nếu lấy cột mộc số 0 ở thị trấn Lạt đi về phíaBắc đến tận thủ đô Hà Nội và nhiều tỉnh thành khác ở phía Bắc, có thể thiết kếnhiều Tuor du lịch hấp dẫn, thú vị với mọi tầng lớp, lứa tuổi. Các Tuor du lịchtừ cột mốc số 0 đi về hướng cũng hứa hẹn mang đến cho du khách nhiều điều thú vị.

Khuvực Lèn Rỏi, Lèn Chùa,… đến Tiên Kỳ, Tân Xuân, Giai Xuân,… núi non trùng trùngđiệp điệp, có nhiều hang động kỳ thú, nhiều di chỉ khảo cổ học, di tích lịch sửvăn hóa gắn liền với quá khứ dựng nước và giữ nước của cha ông từ thời  Lý - Trần, hay dấu tích những năm tháng mớichuyển vào hoạt động trên đất Nghệ An của nghĩa quân Lam Sơn,v.v… hoặc các lànđiệu dân ca của đồng bào Thái như: hát Khắp, hát Lăm, hát Nhuôn,… hát nhà Tơ,hát tập Tềnh, tập Tàng,… của đồng bào Thổ, hát ví dặm, hát giao duyên của ngườiKinh,… với nhiều điều thú vị, hấp dẫn cả về nguồn tài nguyên thiên nhiên và cácgiá trị văn hóa, văn minh mà ông cha từ ngàn xưa tạo nên sẽ mang lại nhiều sựđam mê, khám phá và làm hài lòng du khách.

Vấnđề đặt ra với ngành du lịch Nghệ An nói chung là trong suốt một thời gian khádài, do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan, nhận thức về các giá trị vănhóa, văn minh ở dạng vật thể và phi vật thể trên địa bàn tỉnh còn chưa toàndiện. Người ta mới chú ý đầu tư khai thác du lịch biển ở Cửa Lò, Diễn Châu,Quỳnh Lưu, kết hợp với một số di tích lịch sử văn hóa ở khu vực lân cận mà quênrằng vị thế địa lý, tài nguyên thiên nhiên rừng, núi, các danh thắng, di chỉkhảo cổ,v.v… đến các bản làng, các tập quán, phong tục, nếp sống văn hóa vật chấtvà tinh thần của đồng bào các dân tộc ít người ở khu vực miền núi phía tây cũnglà một nguồn tài nguyên đầy tiềm năng để phát triển du lịch. Nhưng để pháttriển du lịch theo hướng bền vững và ổn định lâu dài trên địa bàn toàn tỉnh nóichung, Tân Kỳ nói riêng cần phải triển khai nhiều giải pháp đồng bộ từ điềutra, quy hoạch, đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng triển khai đề án, mở rộng vànâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật, thiết kế các Tour du lịch, loại hìnhdu lịch, v.v…

 Trong bức tranh chung của ngành du lịch NghệAn, du lịch Tân Kỳ vẫn ở dạng tiềm năng và triển vọng là chủ yếu, chưa trởthành một ngành kinh tế độc lập mang lại nhiều lợi ích như một số địa phươngkhác. Nếu chỉ đổ lỗi cho các di tích lịch sử văn hóa quá ít trên địa bàn huyệnthì không đúng và khó có thể khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng,phong phú ở các xã vào mục tiêu phát triển du lịch. Tân Kỳ có thể phát triển dulịch sinh thái, du lịch lịch sử kết hợp với du lịch tâm linh và không tách TânKỳ ra khỏi một vùng không gian đầy tiềm năng ở miền tây Nghệ An để phát triểndu lịch trước mắt cũng như lâu dài. Mà phải đặt Tân Kỳ trong một không gian vănhóa rộng lớn vừa có đủ yếu tố văn hóa núi vừa có yếu tố văn hóa đồng bằng, đólà chưa kể sự đa dạng trong sắc thái văn hóa bản địa của từng vùng miền tronghuyện.

Cầnphải thức dậy những tiềm năng do nguồn tài nguyên vị thế, tài nguyên thiênnhiên, tài nguyên nhân văn đầy triển vọng đó để trong một tương lai gần du lịchở các huyện miền tây Nghệ An nói chung và Tân Kỳ nói riêng phát triển và thựcsự trở thành một ngành công nghiệp mang lại nhiều lợi ích kinh tế văn hóa xãhội cho quê hương.